درمان کارسینوم سلول بازال با الکتروشیمی درمانی: به منظورثبت در InspECT از سال ۲۰۰۸ الی ۲۰۱۹

کارسینوم سلول بازال (BCC) شایع‌ترین نوع سرطان پوست است که سالانه حدود 2 تا 3 میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند. این سرطان از سلول‌های پایه‌ای لایه خارجی پوست (اپیدرم) منشأ می‌گیرد و اغلب به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض اشعه ماوراءبنفش خورشید ایجاد می‌شود. اگرچه BCC به‌ندرت متاستاز می‌دهد، اما می‌تواند به بافت‌های اطراف آسیب جدی وارد کند و در صورت عدم درمان، منجر به مشکلات ظاهری و عملکردی شود، به‌ویژه در نواحی حساس مانند صورت.

درمان استاندارد BCC، برداشتن جراحی با حاشیه‌های سالم است که نرخ بهبودی بالایی دارد. با این حال، جراحی برای همه بیماران مناسب نیست. بیماران مسن، افراد با بیماری‌های همراه، یا کسانی که تومورهایشان در نواحی حساس مانند پلک، بینی یا گوش قرار دارد، ممکن است نتوانند جراحی را تحمل کنند یا نتایج زیبایی‌شناختی مطلوبی به دست آورند. در چنین مواردی، روش‌های جایگزین مانند درمان‌های موضعی (ایمی‌کوئیمود یا 5-فلورواوراسیل)، فتودینامیک‌تراپی، پرتودرمانی، یا مهارکننده‌های مسیر هدج‌هاگ برای موارد پیشرفته استفاده می‌شوند. با این حال، این روش‌ها محدودیت‌هایی مانند اثربخشی کمتر، عوارض جانبی، یا هزینه بالا دارند.

الکتروشیمی‌درمانی (ECT) یا الکتروکموتراپی به‌عنوان یک روش نوین و مؤثر برای درمان کارسینوم سلول بازال معرفی شده است. این روش ترکیبی از تزریق داروی شیمی‌درمانی (معمولاً بلئومایسین) و اعمال پالس‌های الکتریکی کوتاه و شدید به تومور است. این پالس‌ها غشای سلول‌های سرطانی را موقتاً نفوذپذیر می‌کنند و امکان ورود بیشتر دارو به داخل سلول‌ها را فراهم می‌کنند، که اثر سیتوتوکسیک دارو را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. ECT به دلیل آسیب کم به بافت‌های سالم اطراف، گزینه‌ای مناسب برای بیمارانی است که نمی‌توانند جراحی کنند یا به دنبال حفظ ظاهر و عملکرد نواحی حساس هستند.

.

مطالعه اصلی: ثبت‌نام InspECT (2008-2019)

مطالعه‌ای آینده‌نگر که در سال 2022 در مجله Current Oncology منتشر شد، داده‌های ثبت‌نام بین‌المللی تبادل تجربیات الکتروشیمی‌درمانی (InspECT) را بررسی کرد. این مطالعه شامل 330 بیمار از هفت کشور بود که بین سال‌های 2008 تا 2019 با ECT درمان شدند و در مجموع 623 تومور BCC داشتند (میانگین 1 تومور به ازای هر بیمار، محدوده 1 تا 7، اندازه متوسط 13 میلی‌متر، محدوده 5 تا 350 میلی‌متر). حدود 85% تومورها اولیه و 80% در ناحیه سر و گردن بودند.

.

روش‌شناسی

در این بخش، روش‌های انجام مطالعه توضیح داده شده است. روش‌شناسی شامل جزئیات نحوه طراحی مطالعه، انتخاب شرکت‌کنندگان، روش‌های درمانی، و نحوه ارزیابی نتایج است. هدف این بخش، ارائه اطلاعات شفاف درباره چگونگی انجام تحقیق است تا خوانندگان بتوانند اعتبار و قابلیت تکرار مطالعه را ارزیابی کنند. این مطالعه از داده‌های ثبت‌نام InspECT، که یک پایگاه داده بین‌المللی برای پیگیری نتایج الکتروشیمی‌درمانی در بیماران مبتلا به سرطان پوست است، استفاده کرده است. مطالعه شامل 330 بیمار مبتلا به BCC بود که بین سال‌های 2008 تا 2019 با ECT درمان شدند. در ادامه، جزئیات بیشتری درباره معیارهای ورود و خروج، روش انجام ECT، نوع بی‌هوشی، ارزیابی نتایج، و تحلیل آماری ارائه شده است.

• معیارهای ورود: بیماران با BCC تأییدشده هیستولوژیک که درمان‌های استاندارد برایشان نامناسب یا ناموفق بود، و دارای عملکرد طبیعی ریه و کلیه بودند.

• معیارهای خروج: حساسیت به بلئومایسین، دوز تجمعی بلئومایسین بیش از 400,000 IU/m²، بارداری یا شیردهی.

• روش انجام ECT: بر اساس راهنمای ESOPE (2006، به‌روزرسانی 2018)، بلئومایسین به صورت وریدی (15,000 IU/m²، حداکثر 30,000 IU) یا داخل‌توموری (1000 IU/ml) تزریق شد. پالس‌های الکتریکی با دستگاه Cliniporator™ اعمال شدند (8 پالس، 100 میکروثانیه، 1000 V/cm برای الکترودهای سوزنی یا 1300 V/cm برای الکترودهای صفحه‌ای).

• بی‌هوشی: 68% بیماران تحت بی‌حسی موضعی و 32% تحت بی‌حسی موضعی با سداتیون خفیف درمان شدند.

• ارزیابی نتایج: پاسخ درمانی با معیارهای RECIST v1.1 ارزیابی شد، که پاسخ کامل (CR) به‌عنوان ناپدید شدن کامل تومور تعریف شد. عوارض جانبی بر اساس معیارهای NCI CTCAE v3.0 گراده‌بندی شدند.

• تحلیل آماری: با استفاده از نرم‌افزار NCSS 9 انجام شد و p<0.05 به‌عنوان معنی‌دار در نظر گرفته شد.

.

یافته‌های کلیدی

.

پیشنهادات درمانی

الکتروشیمی‌درمانی (ECT) به‌عنوان یک روش درمانی مؤثر برای کارسینوم سلول بازال (BCC) در موارد خاصی توصیه می‌شود. این روش به‌ویژه برای بیمارانی که نمی‌توانند جراحی کنند یا به دنبال حفظ ظاهر و عملکرد نواحی حساس هستند، مناسب است. پیشنهادات درمانی بر اساس یافته‌های مطالعه InspECT و سایر تحقیقات به شرح زیر است:

1. درمان BCCهای کم‌خطر در بیماران خاص: ECT برای بیمارانی که چندین BCC دارند (مانند افراد مبتلا به سندرم گورلین-گولتز) یا به دلیل سن بالا، بیماری‌های همراه (مانند دیابت یا بیماری‌های قلبی)، یا سایر محدودیت‌ها نمی‌توانند جراحی کنند، گزینه‌ای ایمن و مؤثر است. این روش به دلیل آسیب کم به بافت‌های سالم، می‌تواند جایگزین مناسبی برای جراحی باشد.

2. حفظ ظاهر و عملکرد در نواحی حساس: ECT به‌ویژه برای BCCهای کوچک یا با خطر بالا که در نواحی حساس مانند پلک، بینی، یا گوش قرار دارند، توصیه می‌شود. در این نواحی، جراحی ممکن است به مشکلات زیبایی‌شناختی (مانند تغییر شکل صورت) یا عملکردی (مانند اختلال در بینایی یا شنوایی) منجر شود. ECT با حداقل آسیب به بافت‌های اطراف، امکان درمان مؤثر را فراهم می‌کند و به حفظ ظاهر و عملکرد کمک می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که ECT در نواحی سر و گردن نرخ پاسخ کامل بالایی (تا 75-100%) دارد.

3. درمان کمکی برای BCCهای پیشرفته: در مواردی که BCC به‌صورت موضعی پیشرفته است و به درمان‌های دیگر پاسخ نداده، ECT می‌تواند به‌عنوان درمان کمکی در کنار درمان‌های سیستمیک (مانند شیمی‌درمانی یا مهارکننده‌های مسیر هدج‌هاگ) استفاده شود. این روش می‌تواند به کاهش اندازه تومور یا کنترل عود موضعی کمک کند، به‌ویژه در بیمارانی که به دلیل عوارض درمان‌های سیستمیک نیاز به وقفه درمانی دارند.

.

اگرچه الکتروکموتراپی نسبت به جراحی (مانند جراحی موهس با نرخ عود 1-3% در 5 سال) نرخ عود بالاتری (حدود 10% در 2 سال) دارد، اما برای بیمارانی که جراحی برایشان مناسب نیست، گزینه‌ای ایمن و قابل قبول است. برای مثال، یک کارآزمایی تصادفی در سال 2019 نشان داد که ECT در 87.5% موارد در 5 سال بدون عود بود، در حالی که جراحی نرخ 97.5% داشت، که نشان‌دهنده اثربخشی قابل‌قبول ECT است.

.

بررسی منابع دیگر

یک بررسی سیستماتیک در سال 2021 در Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology منتشر شد که 32 مطالعه در مورد ECT با بلئومایسین برای BCC را تحلیل کرد. این بررسی شامل یک کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده، 15 مطالعه غیرکنترل‌شده، سه مطالعه ثبت‌نام، شش سری موردی آینده‌نگر و هفت سری موردی عقب‌نگر بود. نتایج کلیدی:

• نرخ پاسخ کامل 92% پس از دو ماه، که با درمان مجدد به 100% رسید.

• خطر عود پایین بود.

• مسیرهای تجویز بلئومایسین شامل وریدی (14 مطالعه)، داخل‌توموری (9 مطالعه) و ترکیبی (9 مطالعه) بود.

• توصیه شد که کارآزمایی‌های تصادفی بزرگ‌تر و تحلیل‌های هزینه-اثربخشی انجام شود.

مطالعه دیگری در سال 2017 با 84 بیمار مبتلا به BCC پیشرفته یا متعدد نشان داد که یک یا دو دوره ECT می‌تواند نرخ پاسخ کامل بالایی داشته باشد، به‌ویژه در بیمارانی که برای درمان‌های استاندارد مناسب نبودند.

.

نقش پارس تراوا

پارس تراوا، به‌عنوان اولین تولیدکننده دستگاه‌های الکتروپوراسیون و دستگاه الکتروشیمی‌درمانی در ایران، نقش مهمی در دسترسی بیماران ایرانی به این فناوری پیشرفته ایفا می‌کند. دستگاه‌های این شرکت با استانداردهای بین‌المللی سازگار هستند و پالس‌های الکتریکی دقیقی را برای درمان مؤثر BCC ارائه می‌دهند. این دستگاه‌ها امکان انجام ECT را با حداقل عوارض جانبی فراهم می‌کنند و به بهبود نتایج درمانی کمک می‌کنند.

پارس تراوا با کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی به ECT، به بیماران ایرانی که نمی‌توانند جراحی کنند، فرصتی برای درمان مؤثر و ایمن ارائه می‌دهد. این نوآوری نشان‌دهنده تعهد پارس تراوا به بهبود مراقبت‌های بهداشتی در ایران است. برای دریافت مشاوره رایگان و اطلاع از محصولات شرکت پارس تراوا با این شماره تماس حاصل فرمایید:

تماس: 09024051862

.

چشم‌انداز آینده

تحقیقات در حال بررسی راه‌های متعددی برای بهبود الکتروشیمی‌درمانی (ECT) هستند تا این روش را مؤثرتر، ایمن‌تر، و بیمارپسندتر کنند. این پیشرفت‌ها می‌توانند نقش ECT را در درمان کارسینوم سلول بازال (BCC) گسترش دهند و آن را به گزینه‌ای رایج‌تر در مراقبت‌های بالینی تبدیل کنند. در ادامه، جهت‌گیری‌های اصلی تحقیقات آینده توضیح داده شده‌اند:

1. کاهش دوز بلئومایسین: بلئومایسین، داروی اصلی مورد استفاده در ECT، می‌تواند عوارض جانبی جدی مانند آسیب به ریه ایجاد کند. تحقیقات در حال بررسی کاهش دوز این دارو هستند تا عوارض جانبی کاهش یابد، در حالی که اثربخشی درمانی حفظ شود. برای مثال، مطالعه‌ای در سال 2018 نشان داد که دوز کاهش‌یافته بلئومایسین همچنان نرخ پاسخ کامل 94% را برای BCC فراهم می‌کند.

2. الکتروپوراسیون کلسیم به‌عنوان جایگزین: الکتروپوراسیون کلسیم روشی نوظهور است که از یون‌های کلسیم به جای داروهای شیمی‌درمانی استفاده می‌کند. این روش می‌تواند سمیت کمتری داشته باشد و همچنان سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. مطالعات اولیه نشان‌دهنده نتایج امیدوارکننده‌ای هستند، و این روش می‌تواند گزینه‌ای ایمن‌تر برای بیماران با محدودیت‌های سلامتی باشد.

3. ترکیب با ایمن‌درمانی: ترکیب ECT با درمان‌های ایمنی‌محور، مانند مهارکننده‌های PD-1، می‌تواند پاسخ ایمنی بدن را در برابر سلول‌های سرطانی تقویت کند. این رویکرد به‌ویژه برای BCCهای پیشرفته یا عودکننده امیدوارکننده است، زیرا می‌تواند نتایج درمانی را بهبود بخشد و از عود جلوگیری کند. مطالعه‌ای در سال 2021 بر پتانسیل این ترکیب برای سرطان‌های سر و گردن، از جمله BCC، تأکید کرد.

4. تمرکز بر کیفیت زندگی و نتایج زیبایی‌شناختی: از آنجا که BCC اغلب در نواحی قابل‌مشاهده مانند صورت رخ می‌دهد، حفظ ظاهر و کیفیت زندگی بیماران اهمیت زیادی دارد. تحقیقات در حال بررسی تأثیر ECT بر نتایج زیبایی‌شناختی و رضایت بیماران است. این شامل ارزیابی‌هایی مانند کاهش جای زخم یا بهبود ظاهر پوست پس از درمان است.

5. استانداردسازی روش‌ها و آموزش: یکی از چالش‌های کنونی ECT، وابستگی به مهارت و تجربه پزشک در قرار دادن الکترودها و اجرای درمان است. استانداردسازی روش‌های ECT و ارائه آموزش‌های جامع به پزشکان می‌تواند نتایج را یکنواخت‌تر کند و اثربخشی درمان را افزایش دهد.

6. تحلیل‌های هزینه-اثربخشی: برای پذیرش گسترده‌تر ECT، نیاز به تحلیل‌های هزینه-اثربخشی است تا نشان دهد این روش از نظر اقتصادی با درمان‌های دیگر مانند جراحی یا پرتودرمانی قابل‌مقایسه است. این تحلیل‌ها می‌توانند به سیاست‌گذاران سلامت کمک کنند تا ECT را در پروتکل‌های درمانی بگنجانند.

7. پیشرفت‌های فناورانه: توسعه الکترودهای پیشرفته‌تر و سیستم‌های هدایت‌شده (مانند تصویربرداری برای هدف‌گیری دقیق‌تر تومور) می‌تواند دقت و اثربخشی ECT را بهبود بخشد. این فناوری‌ها می‌توانند زمان درمان را کاهش دهند و نتایج را بهینه کنند.

   .

این پیشرفت‌ها، همراه با جمع‌آوری داده‌های بیشتر از طریق ثبت‌نام‌های بزرگ‌تر و کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده، می‌توانند شواهد قوی‌تری برای اثربخشی ECT فراهم کنند. در نهایت، این تلاش‌ها می‌توانند ECT را به گزینه‌ای استاندارد برای درمان BCC، به‌ویژه در بیماران با محدودیت‌های جراحی، تبدیل کنند.

.

نتیجه‌گیری

الکتروشیمی‌درمانی روشی ایمن و مؤثر برای درمان کارسینوم سلول بازال است، به‌ویژه برای بیمارانی که نمی‌توانند جراحی کنند. مطالعه InspECT نشان داد که ECT نرخ پاسخ کامل بالایی (81%) دارد و عوارض جانبی آن معمولاً خفیف هستند. پارس تراوا با تولید دستگاه‌های ECT، این درمان را در ایران قابل دسترس کرده و به بهبود نتایج بیماران کمک می‌کند. با ادامه تحقیقات، ECT می‌تواند نقش بزرگ‌تری در درمان BCC ایفا کند و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

.

منابع

https://www.mdpi.com/1718-7729/29/8/423/pdf?version=1659012586

• Bertino, G., et al. (2022). Treatment of Basal Cell Carcinoma with Electrochemotherapy: Insights from the InspECT Registry (2008–2019). Current Oncology, 29(8), 423. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36005161/

• Clover, A. J. P., et al. (2020). Electrochemotherapy with bleomycin for basal cell carcinomas: a systematic review. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 34(11), 2511-2520. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34219303/

• Campana, L. G., et al. (2017). Basal cell carcinoma: 10-year experience with electrochemotherapy. Journal of Translational Medicine, 15(1), 122. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28569161/

• Rotunno, R., et al. (2016). Electrochemotherapy in Non-Melanoma Head and Neck Skin Cancers: A Three-Center Experience and Review of the Literature. G. Ital. Dermatol. Venereol., 151, 610–618.

• Matthiessen, L. W., et al. (2011). Electrochemotherapy in the treatment of skin metastases from breast cancer: a multicenter cohort study. Acta Oncol., 50(6), 1028–1035.

  
  

.