درمان متاستاز غدد لنفاوی ناشی از سرطان معده با ترکیبی از الکتروپوریشن برگشت ناپذیر و الکتروکموتراپی

سرطان معده یکی از شایع‌ترین سرطان‌های دستگاه گوارش در جهان است و متأسفانه اغلب در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود. طبق آمار جهانی، این بیماری دومین علت مرگ‌ومیر ناشی از سرطان است و نرخ عود آن حتی پس از جراحی‌های موفق بالا است. متاستاز به غدد لنفاوی یکی از چالش‌های اصلی در درمان این بیماران است، زیرا این متاستازها اغلب در نزدیکی ساختارهای حیاتی مانند عروق خونی و اعصاب قرار دارند و درمان‌های سنتی مانند جراحی، شیمی‌درمانی سیستمیک یا پرتودرمانی ممکن است با عوارض شدید همراه باشند. در سال‌های اخیر، روش‌های نوین مانند الکتروکموتراپی (ECT) و الکتروپوریشن برگشت‌ناپذیر (IRE) به عنوان گزینه‌های کم‌تهاجمی برای کنترل محلی تومورها معرفی شده‌اند. ترکیب این دو روش، که به عنوان IRECT شناخته می‌شود، پتانسیل بالایی در درمان متاستازهای غدد لنفاوی نشان داده است.

الکتروکموتراپی و الکتروپوریشن برگشت ناپذیر

الکتروکموتراپی (ECT) درمانی است که در آن یک داروی شیمی‌درمانی خاص، مانند بلئومایسین یا سیس‌پلاتین، با هدف ارسال درون‌سلولی با یک میدان الکتریکی پالسی قوی ترکیب می‌شود. این میدان الکتریکی نفوذپذیری غشای سلول را افزایش می‌دهد (الکتروپوریشن برگشت‌پذیر) و باعث افزایش سمیت داروی به‌کاررفته می‌شود.

الکتروپوریشن برگشت ناپذیر یا IRE نیز با ایجاد آسیب دائمی به غشای سلولی از طریق پالس‌های الکتریکی با ولتاژ بالا، منجر به مرگ سلولی آپوپتوتیک بدون آسیب حرارتی به بافت‌های اطراف می‌شود. ترکیب IRE و ECT یا IRECT اجازه می‌دهد تا ناحیه درمانی گسترش یابد و داروهای شیمی‌درمانی به سلول‌های حاشیه‌ای تومور نفوذ کنند، در حالی که ساختارهای حیاتی حفظ شوند.

تاریخچه و توسعه ECT و IRE

آزمایشات اولیه آزمایشگاهی بر روی ECT بیش از ۲۰ سال پیش انجام شده است، و از آن زمان بسیاری از آزمایشات بالینی دقیق، به عنوان مثال، برای درمان تومورهای پوستی و زیرجلدی و همچنین تومورهای عمیق گزارش شده است. در دهه گذشته، ECT با موفقیت برای درمان تومورهای پوستی و زیرجلدی، به طور عمده ملانوم، مورد استفاده قرار گرفته است. در چند سال اخیر، مطالعاتی در زمینه کاربرد ECT در درمان تومورهای عمیق نیز انجام شده است. IRE نیز از اوایل دهه ۲۰۱۰ میلادی به عنوان یک روش ابلیشن غیرحرارتی معرفی شد و در درمان تومورهای کبد، پانکراس و پروستات کاربرد یافته است.

در حال حاضر، گزارش‌ها حاکی از آن است که این روش‌های درمانی در درمان تومورهای گوارشی بسیار موفق عمل کرده‌اند. برای مثال، در مطالعاتی بر روی درمان تومور پانکراس با الکتروکموتراپی، هیچ عارضه جانبی جدی حاد (حین عمل) و یا بعد از عمل مشاهده نشد. هیچ تغییرات بیولوژیک از نظر بالینی، الکتروکاردیوگرافی، همودینامیک یا سرم مشاهده نشد. هیچ‌گونه افزایش بالینی از سطح آمیلاز یا لیپاز مشاهده نشده و هیچ‌گونه خونریزی یا صدمه‌ای به احشای اطراف رخ نداده است.

در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، پیشرفت‌های چشمگیری در کاربرد ECT برای تومورهای عمیق‌نشین گزارش شده است. یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۲۴ نشان داد که ECT در ۴۳ بیمار مبتلا به سرطان پانکراس، کنترل محلی تومور را بهبود بخشیده، درد را کاهش داده و کیفیت زندگی را افزایش می‌دهد، با عوارض خفیف تا متوسط (۹۱.۷% درجه I-II Clavien-Dindo). همچنین، مطالعات جدید بر روی ECT با فرکانس بالا در سال ۲۰۲۵، نشان‌دهنده کاهش درد و افزایش کارایی در درمان سرطان‌های مقاوم است، با تأکید بر ترکیب با ایمونوتراپی برای اثرات سیستمیک.

مکانیسم عملکرد IRE و ECT

ECT بر پایه الکتروپوریشن برگشت‌پذیر عمل می‌کند، که در آن پالس‌های الکتریکی کوتاه (۱۰۰ میکروثانیه) غشای سلولی را موقتاً نفوذپذیر می‌کنند و اجازه ورود داروهای شیمی‌درمانی را می‌دهند. این فرآیند سمیت دارو را تا ۱۰۰۰ برابر افزایش می‌دهد و اثر “قفل عروقی” را ایجاد می‌کند که جریان خون تومور را کاهش داده و خروج دارو را جلوگیری می‌کند.

IRE، برعکس، با پالس‌های قوی‌تر (تا ۳۰۰۰ ولت) باعث آسیب برگشت‌ناپذیر به غشا و مرگ سلولی، بدون آسیب به ساختارهای غیرسلولی مانند عروق و مجاری صفراوی می‌شود.

ترکیب این دو (IRECT) اجازه می‌دهد تا IRE هسته تومور را نابود کند و ECT حاشیه‌ها را با دارو پوشش دهد. این روش در درمان تومورهای نزدیک به ساختارهای حیاتی مانند غدد لنفاوی شکمی مفید است، زیرا حرارتی نیست و خطر آسیب به عروق یا اعصاب را کاهش می‌دهد.

کاربرد در سرطان معده و متاستاز غدد لنفاوی

سرطان معده اغلب با متاستاز به غدد لنفاوی همراه است، که درمان آن چالش‌برانگیز است. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که ECT در سرطان‌های گوارشی مانند کولورکتال و پانکراس مؤثر است، با نرخ پاسخ کامل تا ۱۰۰% در متاستازهای کبدی. برای متاستازهای غدد لنفاوی ناشی از سرطان معده، ترکیب IRE و ECT امیدوارکننده است.

یک گزارش موردی کلیدی در سال ۲۰۱۷، درمان یک زن ۵۷ ساله مبتلا به متاستاز غدد لنفاوی پاراآئورتی و پری‌کاوال را توصیف می‌کند. بیمار پس از شیمی‌درمانی نئوادجوانت و گاسترکتومی، عود داشت. IRECT با تزریق بلئومایسین (۲۳ میلی‌گرم) و پالس‌های الکتریکی (تا ۳۰۰۰ ولت) انجام شد. درمان بدون عوارض عمده بود، درد خفیف (VAS 1-2) داشت و تصویربرداری ۸ ماهه نشان‌دهنده بافت همبند بدون بدخیمی بود.

تصویر زیر نشان دهنده ی درمان بیمار پس از 6 هفته الکتروکموتراپی در ناحیه ی معده است.

در سال ۲۰۲۴، یک مطالعه بر روی ۱۹ بیمار با متاستاز غدد لنفاوی (شامل سرطان معده) نشان داد که IRE ایمن است، با موفقیت فنی ۱۰۰% و کاهش اندازه تومور در ۸۳.۳% موارد. عوارض خفیف (۲۱.۱%) و بقای بدون پیشرفت محلی میانه ۲۴.۱ ماهه گزارش شد. مطالعات ۲۰۲۵ بر ترکیب IRE با ایمونوتراپی تأکید دارند، که اثرات سیستمیک را افزایش می‌دهد و نرخ بقا را بهبود می‌بخشد.

مقایسه با سایر روش‌های درمانی

ترکیب IRE و ECT (IRECT) در مقایسه با درمان‌های سنتی مانند جراحی، شیمی‌درمانی سیستمیک و پرتودرمانی، مزایای قابل توجهی ارائه می‌دهد. جراحی برای متاستازهای غدد لنفاوی سرطان معده اغلب پیچیده و پرخطر است، زیرا ممکن است به ساختارهای حیاتی مانند عروق بزرگ آسیب برساند و با عوارض پس از عمل مانند خونریزی، عفونت و زمان بهبودی طولانی همراه باشد. در مقابل، IRECT کم‌تهاجمی است و از طریق الکترودهای percutaneous انجام می‌شود، بدون نیاز به برش‌های بزرگ، و ساختارهای اطراف را حفظ می‌کند.

شیمی‌درمانی سیستمیک، که داروها را به کل بدن پخش می‌کند، اغلب با عوارض شدید مانند تهوع، ریزش مو، ضعف ایمنی و مقاومت دارویی همراه است. ECT با افزایش سمیت محلی دارو (تا ۱۰۰۰ برابر) و استفاده از دوزهای پایین‌تر، این عوارض را به حداقل می‌رساند و اثرات سیستمیک را کاهش می‌دهد. پرتودرمانی نیز می‌تواند به بافت‌های سالم اطراف آسیب بزند، منجر به عوارض طولانی‌مدت مانند فیبروز یا مشکلات گوارشی شود، در حالی که IRE غیرحرارتی است و از “اثر سینک حرارتی” جلوگیری می‌کند، که در درمان تومورهای vascular مفید است.

با این حال، IRECT ممکن است برای تومورهای بسیار بزرگ یا پراکنده کمتر مناسب باشد و نیاز به تجهیزات تخصصی دارد. مطالعات نشان می‌دهند که نرخ پاسخ کامل در ECT برای سرطان‌های گوارشی ۵۵-۱۰۰% است، در مقایسه با شیمی‌درمانی که نرخ بقای کلی پایین‌تری (۱۱-۲۴ ماه) دارد. در نهایت، IRECT گزینه‌ای مکمل است که کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد و می‌تواند با درمان‌های دیگر ترکیب شود.

مزایا و عوارض جانبی

مزایای IRECT شامل کم‌تهاجمی بودن، حفظ ساختارهای حیاتی، امکان تکرار و ترکیب با سایر درمان‌ها است. عوارض معمولاً خفیف هستند، مانند درد عضلانی یا ادم، بدون تغییرات همودینامیک یا آسیب به ارگان‌های اطراف. در مطالعات، نرخ عوارض شدید کمتر از ۳% است.

پارس تراوا اولین تولیدکننده دستگاه ECT و IRE در ایران

شرکت پارس تراوا، پیشگام در تولید دستگاه‌های پیشرفته الکتروپوریشن و الکتروکموتراپی در ایران، با ارائه فناوری‌های نوین و بومی‌سازی شده، امکان دسترسی آسان، مقرون‌به‌صرفه و ایمن به این درمان‌های پیشرفته را برای بیماران ایرانی فراهم کرده است. این شرکت نه تنها اولین تولیدکننده داخلی این تجهیزات است، بلکه با تمرکز بر کیفیت بالا، استانداردهای جهانی و حمایت کامل از پزشکان و بیماران، نقش کلیدی در ارتقای سطح مراقبت‌های oncologic در کشور ایفا می‌کند.

دستگاه‌های پارس تراوا با طراحی کاربرپسند و قابلیت‌های پیشرفته، پزشکان را قادر می‌سازد تا درمان‌های شخصی‌سازی‌شده ارائه دهند و نتایج بهتری برای بیماران به ارمغان آورند. برای مشاوره تخصصی، کسب اطلاعات بیشتر در مورد دستگاه‌ها و برنامه‌ریزی درمان، می‌توانید با شماره تلفن ۰۹۰۲۴۰۵۱۸۶۲ تماس بگیرید و از مشاوره تیم متخصص ما بهره‌مند شوید.

نتیجه‌گیری

ترکیب IRE و ECT یک پیشرفت نوین در درمان متاستاز غدد لنفاوی سرطان معده است، با شواهد بالینی قوی از سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ که نشان‌دهنده ایمنی بالا، کنترل محلی مؤثر تومور و بهبود کیفیت زندگی بیماران است. این روش، در مقایسه با درمان‌های سنتی، عوارض کمتری دارد، ساختارهای حیاتی را حفظ می‌کند و پتانسیل ترکیب با ایمونوتراپی برای اثرات طولانی‌مدت را ارائه می‌دهد. با توجه به مطالعات اخیر، مانند بررسی سیستماتیک ECT برای PDAC و گزارش‌های IRE در سرطان‌های گوارشی، آینده این فناوری روشن است و می‌تواند استانداردهای درمانی را تغییر دهد. با این حال، تحقیقات بیشتر برای استانداردسازی پروتکل‌ها و ارزیابی بلندمدت ضروری است. برای بیماران ایرانی، شرکت پارس تراوا فرصتی منحصربه‌فرد برای دسترسی به این فناوری پیشرفته فراهم می‌کند. اگر شما یا عزیزانتان با این چالش روبرو هستید، توصیه می‌شود با متخصصان پارس تراوا تماس بگیرید تا از بهترین گزینه‌های درمانی بهره‌مند شوید.

منابع: