درمان ضایعات ناشی از هرپس با الکتروکموتراپی

سارکوم کاپوسی (KS) یک اختلال آنژیوپرولیفراتیو نادر است که با ویروس هرپس انسانی-8 (HHV-8) مرتبط است. این بیماری اغلب به صورت ضایعات پوستی مانند ماکول، ندول یا پلاک ظاهر می‌شود و در موارد پیشرفته می‌تواند به متاستاز احشایی منجر شود. KS در چهار نوع اصلی دیده می‌شود: کلاسیک (اغلب در افراد مسن)، اندمیک (در مناطق خاصی از آفریقا)، اپیدمیک (مرتبط با HIV) و یاتروژنیک (مرتبط با سرکوب ایمنی، مانند بیماران پیوند عضو). ضایعات پوستی شایع‌ترین تظاهر KS هستند و می‌توانند باعث ناراحتی جسمی و روانی شوند. در مراحل پیشرفته، KS می‌تواند پیش‌آگهی نامطلوبی داشته باشد و به سرعت پیشرفت کند، که نیاز به درمان‌های موثر و هدفمند را برجسته می‌کند. درمان ضایعات ناشی از هرپس با الکتروکموتراپی می تواند روش موثرتر با ضایعات جانبی کمتر باشد.

.

روش‌های سنتی درمان ضایعات پوستی KS

ضایعات پوستی KS با روش‌های موضعی مختلفی قابل درمان هستند، از جمله:

• جراحی: برداشتن ضایعات کوچک با جراحی.
• رادیوتراپی: استفاده از پرتو برای از بین بردن ضایعات.
• کرایوتراپی: انجماد ضایعات با نیتروژن مایع.
• لیزر CO2: استفاده از لیزر برای تخریب ضایعات.
• شیمی‌درمانی داخل ضایعه: تزریق مستقیم داروهای شیمی‌درمانی به ضایعات.

برای KS مرتبط با HIV، داروهای ضد ویروسی مانند درمان ضد رتروویروسی (ART) نقش کلیدی دارند. در موارد متاستاتیک، شیمی‌درمانی سیستمیک اغلب استفاده می‌شود. با این حال، این روش‌ها ممکن است برای بیماران با ضایعات گسترده یا پیشرفته مناسب نباشند و عوارض جانبی قابل توجهی داشته باشند.

.

الکتروکموتراپی: یک روش نوین

الکتروکموتراپی (ECT) یک روش درمانی نوآورانه است که ابتدا برای درمان تومورهای پوستی اولیه و متاستاتیک معرفی شد. این روش ترکیبی از الکتروپوریشن و شیمی‌درمانی است. الکتروپوریشن با استفاده از پالس‌های الکتریکی کوتاه و قوی، منافذ موقتی در غشای سلولی ایجاد می‌کند که امکان ورود مولکول‌های آب‌دوست مانند داروهای شیمی‌درمانی به سیتوپلاسم را فراهم می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود دارو به طور اختصاصی به سلول‌های هدف برسد و اثربخشی آن افزایش یابد.

دو داروی اصلی که در ECT برای KS استفاده می‌شوند، بلئومایسین و سیس‌پلاتین هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که سمیت سلولی این داروها با الکتروپوریشن به ترتیب تا 1000 و 80 برابر افزایش می‌یابد. علاوه بر این، الکتروپوریشن اثر “قفل عروقی” ایجاد می‌کند که جریان خون به تومور را کاهش می‌دهد و به کنترل رشد نئوپلاسم آنژیوپرولیفراتیو کمک می‌کند. این ویژگی به ویژه برای KS، که یک بیماری وابسته به رشد عروقی است، بسیار موثر است.

.

روش انجام ECT

فرآیند ECT شامل مراحل زیر است:

1. تزریق دارو: داروی شیمی‌درمانی (مانند بلئومایسین با دوز استاندارد 15000 IU/m² یا سیس‌پلاتین) به صورت داخل وریدی یا مستقیماً به داخل تومور تزریق می‌شود.
2. اعمال پالس‌های الکتریکی: با استفاده از دستگاه‌هایی مانند دستگاه الکتروکموتراپی پارس تراوا، پالس‌های الکتریکی به ضایعه اعمال می‌شود. نوع الکترود (مانند الکترودهای سوزنی یا صفحه‌ای) بسته به اندازه و محل ضایعه انتخاب می‌شود.
3. پیگیری: بیماران معمولاً پس از یک جلسه درمان نتایج قابل توجهی مشاهده می‌کنند، اما در برخی موارد ممکن است جلسات اضافی لازم باشد.

.

اثربخشی الکتروکموتراپی در درمان KS

تحقیقات اخیر اثربخشی بالای ECT در درمان ضایعات پوستی KS را تأیید کرده‌اند. در مطالعه‌ای که در سال 2024 در مجله Cancers منتشر شد، 19 بیمار مبتلا به KS کلاسیک تحت درمان با ECT قرار گرفتند. نتایج نشان داد که 78.9٪ از بیماران (15 نفر از 19 نفر) پس از یک یا دو جلسه درمان به پاسخ کامل (CR) دست یافتند. پاسخ کامل در بیماران با ضایعات کوچک‌تر (کمتر از 2 سانتی‌متر) بالاتر بود (65.2٪ در مقابل 46.3٪ برای ضایعات بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر). پیگیری بیماران به مدت 3 ماه تا 4 سال (میانه 18 ماه) نشان داد که پاسخ کامل در اکثر بیماران حفظ شد.

مطالعه دیگری در سال 2025، که در مجله European Journal of Surgical Oncology منتشر شد، شامل 82 بیمار از 19 مرکز اروپایی بود که بین سال‌های 2011 تا 2024 تحت درمان با ECT قرار گرفتند. این مطالعه گزارش داد که 80٪ از بیماران به پاسخ کامل و 13٪ به پاسخ جزئی دست یافتند. نرخ بقای بدون پیشرفت موضعی (LPFS) در یک سال 93٪ و در دو سال 89٪ بود. عوامل مرتبط با پاسخ کامل شامل اندازه کوچک‌تر تومور (کمتر از 3 سانتی‌متر) و استفاده از الکترودهای شش‌ضلعی بودند.

.

مزایای الکتروکموتراپی

درمان ضایعات ناشی از هرپس با الکتروکموتراپی چندین مزیت کلیدی نسبت به روش‌های سنتی دارد:

• سرعت: درمان اغلب در یک جلسه انجام می‌شود و نتایج سریعاً قابل مشاهده است.
• اثربخشی بالا: نرخ پاسخ کلی 100٪ و نرخ پاسخ کامل 65-80٪ در مطالعات مختلف گزارش شده است.
• عوارض جانبی کم: عوارض جانبی مانند درد و قرمزی خفیف و موقتی هستند. در مطالعه 2024، تنها سه بیمار عفونت پوستی داشتند که با آنتی‌بیوتیک درمان شد.
• مناسب برای ضایعات گسترده: ECT برای بیماران با ضایعات متعدد یا پیشرفته نیز موثر است.
• بهبود کیفیت زندگی: بیماران گزارش داده‌اند که کیفیت زندگی آن‌ها پس از درمان بهبود یافته است، به ویژه بر اساس ارزیابی جهانی بیمار (PGA).

.

مقایسه الکتروکموتراپی با سایر روش‌های درمانی

برای درک بهتر مزایای ECT، مقایسه آن با سایر روش‌های درمانی رایج برای ضایعات پوستی KS ضروری است:

1. جراحی

• مزایا: جراحی برای ضایعات کوچک و محدود موثر است و امکان برداشتن کامل ضایعه را فراهم می‌کند.
• معایب: این روش برای ضایعات متعدد یا گسترده غیرعملی است. جراحی می‌تواند منجر به اسکار، خونریزی یا عفونت شود. همچنین، برای بیماران با ضعف سیستم ایمنی، ریسک عوارض بالاتر است.
• مقایسه با ECT: ECT کمتر تهاجمی است و برای ضایعات متعدد مناسب‌تر است. برخلاف جراحی، ECT نیازی به برش یا بخیه ندارد و زمان بهبودی کوتاه‌تری دارد.

2. رادیوتراپی

• مزایا: رادیوتراپی برای ضایعات موضعی موثر است و می‌تواند ضایعات را کوچک کند یا از بین ببرد.
• معایب: این روش ممکن است باعث آسیب به پوست سالم اطراف، تغییرات رنگ پوست یا فیبروز شود. جلسات متعدد رادیوتراپی ممکن است برای بیماران وقت‌گیر و پرهزینه باشد.
• مقایسه با ECT: ECT معمولاً در یک یا دو جلسه انجام می‌شود، در حالی که رادیوتراپی به جلسات بیشتری نیاز دارد. ECT عوارض کمتری در پوست سالم ایجاد می‌کند و برای بیماران با ضایعات گسترده مناسب‌تر است.

3. کرایوتراپی

• مزایا: کرایوتراپی روشی ساده و سریع برای ضایعات کوچک است.
• معایب: این روش برای ضایعات بزرگ یا متعدد کمتر موثر است و ممکن است باعث تاول، زخم یا تغییرات رنگ پوست شود.
• مقایسه با ECT: ECT اثربخشی بالاتری دارد و برای ضایعات بزرگ‌تر و عمیق‌تر مناسب‌تر است. ECT همچنین امکان هدف‌گیری دقیق‌تر سلول‌های سرطانی را فراهم می‌کند.

4. لیزر CO2

• مزایا: لیزر CO2 برای ضایعات سطحی موثر است و دقت بالایی دارد.
• معایب: این روش برای ضایعات عمیق یا گسترده مناسب نیست و ممکن است باعث اسکار یا تغییر رنگ پوست شود.
• مقایسه با ECT: ECT برای طیف وسیع‌تری از ضایعات (چه سطحی و چه عمیق) موثر است و اثر “قفل عروقی” آن برای KS وابسته به عروق بسیار مفید است.

5. شیمی‌درمانی سیستمیک

• مزایا: شیمی‌درمانی سیستمیک برای KS متاستاتیک یا بیماران با درگیری احشایی مناسب است.
• معایب: عوارض جانبی شدید مانند تهوع، ریزش مو، سرکوب مغز استخوان و خستگی، این روش را برای بیماران با ضایعات موضعی کمتر مطلوب می‌کند.
• مقایسه با ECT: ECT یک درمان موضعی است که عوارض سیستمیک را به حداقل می‌رساند. با استفاده از دوزهای پایین‌تر داروهای شیمی‌درمانی (مانند بلئومایسین)، ECT اثربخشی بالا را با عوارض کمتری ارائه می‌دهد.

6. درمان ضد رتروویروسی (ART) برای KS مرتبط با HIV

• مزایا: ART با تقویت سیستم ایمنی، می‌تواند ضایعات KS را در بیماران HIV مثبت کاهش دهد.
• معایب: این روش برای KS کلاسیک یا یاتروژنیک کاربرد ندارد و نتایج آن در درمان ضایعات پوستی ممکن است کند باشد.
• مقایسه با ECT: ECT به طور مستقیم ضایعات را هدف قرار می‌دهد و نتایج سریع‌تری ارائه می‌دهد، در حالی که ART بیشتر بر کنترل ویروس HIV تمرکز دارد.

.

نتیجه‌گیری مقایسه

ECT در مقایسه با روش‌های سنتی، ترکیبی از اثربخشی بالا، عوارض جانبی کم و سرعت در درمان را ارائه می‌دهد. این روش به ویژه برای بیماران با ضایعات متعدد، بزرگ یا مقاوم به درمان‌های دیگر مناسب است. اثر “قفل عروقی” ECT، که جریان خون به تومور را کاهش می‌دهد، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای KS تبدیل می‌کند. همچنین، ECT می‌تواند به عنوان درمان مکمل در کنار سایر روش‌ها مانند ART استفاده شود و انعطاف‌پذیری بالایی در مدیریت بیماران ارائه می‌دهد.

.

نقش پارس تراوا در ایران

پارس تراوا به عنوان اولین تولیدکننده دستگاه‌های الکتروپوریشن و الکتروکموتراپی در ایران، نقش مهمی در دسترسی به این فناوری پیشرفته ایفا می‌کند. دستگاه‌های این شرکت امکان انجام ECT را برای درمان ضایعات ناشی از هرپس با الکتروکموتراپی و سایر سرطان‌های پوستی فراهم می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر یا مشاوره، می‌توانید با شماره 09024051862 تماس بگیرید.

.

چشم‌انداز آینده الکتروکموتراپی

با توجه به پیشرفت‌های اخیر در فناوری الکتروپوریشن و درمان‌های ترکیبی، چشم‌انداز آینده ECT بسیار امیدوارکننده است. تحقیقات در حال بررسی چندین جهت‌گیری جدید برای بهبود این روش هستند:

1. ترکیب با ایمونوتراپی

مطالعات اخیر، مانند مقاله‌ای در سال 2025 در مجله Immunotherapy، نشان داده‌اند که ترکیب ECT با مهارکننده‌های چک‌پوینت ایمنی (مانند ضد PD-1 یا ضد CTLA-4) می‌تواند پاسخ ایمنی علیه سلول‌های سرطانی را تقویت کند. این رویکرد با تحریک پاسخ ایمنی موضعی و سیستمیک، می‌تواند نرخ پاسخ کامل را افزایش دهد و از عود ضایعات جلوگیری کند. آزمایش‌های بالینی در حال انجام در اروپا و ایالات متحده در حال بررسی این ترکیب برای KS و سایر سرطان‌های پوستی هستند.

2. توسعه داروهای جدید

در حالی که بلئومایسین و سیس‌پلاتین در حال حاضر داروهای اصلی مورد استفاده در ECT هستند، تحقیقات در حال بررسی مولکول‌های جدید با سمیت بالاتر و عوارض کمتر هستند. به عنوان مثال، مطالعاتی در سال 2024 نشان داده‌اند که داروهای هدفمند مانند مهارکننده‌های VEGF (عامل رشد اندوتلیال عروقی) می‌توانند در ترکیب با ECT اثربخشی بیشتری در KS داشته باشند، زیرا این بیماری به شدت به رشد عروقی وابسته است.

3. بهبود فناوری الکتروپوریشن

پیشرفت در طراحی الکترودها و دستگاه‌های الکتروپوریشن، مانند الکترودهای نانوسوزنی یا سیستم‌های بدون تماس، می‌تواند دقت و راحتی درمان را افزایش دهد. شرکت‌هایی مانند پارس تراوا در حال توسعه دستگاه‌هایی با قابلیت تنظیم پالس‌های الکتریکی برای ضایعات عمیق‌تر هستند، که می‌تواند کاربرد ECT را به ضایعات احشایی KS گسترش دهد.

4. گسترش کاربردها

ECT در حال حاضر عمدتاً برای سرطان‌های پوستی استفاده می‌شود، اما تحقیقات در حال بررسی کاربرد آن در درمان ضایعات غیرپوستی، مانند متاستازهای کبدی یا لنف‌نودها، است. این گسترش می‌تواند ECT را به یک ابزار چندمنظوره در درمان KS پیشرفته تبدیل کند.

5. هوش مصنوعی و شخصی‌سازی درمان

با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، می‌توان پروتکل‌های ECT را برای هر بیمار شخصی‌سازی کرد. به عنوان مثال، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند بر اساس اندازه، محل و ویژگی‌های ضایعه، دوز بهینه دارو و شدت پالس‌های الکتریکی را پیشنهاد دهند. این رویکرد در حال حاضر در مراحل اولیه تحقیق است و می‌تواند در آینده دقت و اثربخشی ECT را بهبود بخشد.

6. دسترسی‌پذیری و کاهش هزینه‌ها

یکی از چالش‌های اصلی ECT در کشورهای در حال توسعه، هزینه دستگاه‌ها و دسترسی محدود به فناوری است. پارس تراوا با تولید دستگاه‌های بومی، گامی مهم در کاهش این چالش برداشته است. انتظار می‌رود با پیشرفت فناوری و تولید انبوه، هزینه‌های ECT کاهش یابد و این روش در دسترس بیماران بیشتری قرار گیرد.

.

نتیجه‌گیری

الکتروکموتراپی یک گزینه درمانی موثر و امیدوارکننده برای بیماران مبتلا به ضایعات پوستی سارکوم کاپوسی است. با نرخ پاسخ بالا، عوارض جانبی کم و توانایی درمان ضایعات گسترده، ECT می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. در مقایسه با روش‌های سنتی، ECT رویکردی هدفمندتر، سریع‌تر و با عوارض کمتر ارائه می‌دهد. پارس تراوا با ارائه دستگاه‌های پیشرفته الکتروپوریشن، امکان دسترسی به این فناوری را در ایران فراهم کرده است. با ادامه تحقیقات و پیشرفت‌های فناوری، انتظار می‌رود که ECT نقش مهم‌تری در مدیریت KS و سایر سرطان‌های پوستی ایفا کند و با ترکیب با ایمونوتراپی و داروهای جدید، نتایج بهتری برای بیماران به ارمغان آورد.

.